Leasing operacyjny a finansowy. Różnice i który wybrać

Leasing operacyjny a finansowy. Leasing to szybka i tania forma finansowania, zarezerwowana głównie dla przedsiębiorców. Większą popularnością cieszy się leasing operacyjny. Leasing finansowy stosujemy sporadycznie. Niniejszy wpis wyjaśnia podstawowe różnice pomiędzy nimi. Podpowiadamy też kiedy zastosować który leasing.

Wyróżniamy 2 podstawowe rodzaje leasingu:

1) Leasing operacyjny – częściej stosowany, ok. 90% umów leasingu to umowy leasingu operacyjnego.
2) Leasing finansowy – stosowany sporadycznie.

Spis treści

Co to jest leasing operacyjny?

Leasing operacyjny to forma finansowania, w której przedmiot leasingu nie trafia do bilansu leasingobiorcy. W praktyce działa podobnie do wynajmu długoterminowego – użytkownik płaci raty, ale to leasingodawca pozostaje właścicielem środka trwałego. Po zakończeniu umowy możliwy jest wykup przedmiotu z leasingu po cenie zapisanej w umowie leasingu.

Czym jest leasing finansowy?

Leasing finansowy (kapitałowy) to forma finansowania, w której leasingobiorca traktuje przedmiot leasingu jak własność już w momencie podpisania umowy. Środek trwały trafia do bilansu leasingobiorcy, a po spłacie rat automatycznie przechodzi na jego własność – często za niewielką opłatą.

Leasing operacyjny a finansowy – podstawowe różnice

1. Leasing operacyjny i finansowy: Czas trwania umowy

Pierwszą różnicą jest okres, na który podpisujesz umowę. W leasingu operacyjnym ze względów podatkowych okres ten jest zazwyczaj krótszy, niż czas amortyzacji leasingowanego przedmiotu. Jednocześnie nie krótszy niż 40% okresu amortyzacji środka trwałego bądź 10 lat – w przypadku leasingu nieruchomości. Normatywny czas amortyzacji to czas podany w latach potrzebny do zamortyzowania środka trwałego.

W leasingu finansowym nie ma ograniczeń w zakresie długości trwania umowy. Teoretycznie może więc trwać od miesiąca do nieskończoności. W praktyce jednak firmy leasingowe rzadko godzą się na leasing dłuższy niż 5-6 lat.

Każdy środek trwały ma przypisaną stawkę amortyzacji zgodnie z klasyfikacją środków trwałych (KŚT). Przykładowo dla nowego samochodu jest to 20% rocznie. Na zaliczenie nowego samochodu w koszty działalności potrzeba aż 5 lat, ponieważ rocznie amortyzujesz jedynie 20% jego ceny zakupu netto.

2. Strona dokonująca amortyzacji

Drugą różnicą jest strona amortyzująca przedmiot leasingu.
W leasingu operacyjnym odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje firma leasingowa. Z kolei opłaty leasingowe, a więc pierwsza wpłata, raty miesięczne, wykup i wydatki związane z użytkowaniem przedmiotu leasingu są kosztem uzyskania przychodu leasingobiorcy.

W leasingu finansowym przedmiot jest amortyzowany przez korzystającego (leasingobiorcę). Kosztem uzyskania przychodu dla korzystającego są tylko odsetki od każdej raty leasingowej.

3. Cel umowy leasingu operacyjnego i finansowego

Kolejna różnica dotyczy celowości umowy leasingu.
W leasingu operacyjnym możesz:

używać środka trwałego przez czas leasingu, albo
używać go w trakcie trwania umowy oraz wykupić po jej zakończeniu za wartość wykupu.

Wartość wykupu zależy od okresu leasingu i stawki amortyzacji przedmiotu leasingu.

W leasingu finansowym celem umowy jest używanie i zakup środka trwałego. W tym leasingu nie ma wykupu – leasingodawca refakturuje przedmiot na twoją firmę zaraz po uruchomieniu leasingu i stajesz się właścicielem przedmiotu leasingu po zapłacie ostatniej raty. Dlatego też patrząc na sumę opłat leasing finansowy jest nieco tańszy od leasingu operacyjnego, bo wykup to cześć kapitału, która do samego końca generuje odsetki. W praktyce leasingodawcy pobierają opłatę za przeniesienie własności na korzystającego – waha się od 100 zł netto do 1% ceny przedmiotu leasingu.

4. Leasing operacyjny a finansowy – czyj środek trwały

Następna różnica: czyim środkiem trwałym jest przedmiot leasingu w świetle rachunkowości?

W leasingu operacyjnym przedmiot leasingu jest środkiem trwałym firmy leasingowej (finansującego). W leasingu finansowym odwrotnie – przedmiot leasingu zalicza się do środków trwałych korzystającego (leasingobiorcy), mimo iż formalnie firma leasingowa pozostaje właścicielem przedmiotu leasingu aż do zakończenia umowy.

5. Podatek VAT

Ostatnia różnica pomiędzy leasingiem operacyjnym a finansowym tkwi w podatku VAT.
Leasing operacyjny traktowany jest jako usługa. W związku z tym każda rata leasingu powiększana jest o 23% podatku VAT, który podlega odliczeniu. Ograniczenia w odliczaniu VAT dotyczą jedynie samochodów osobowych i motocykli.
Inaczej sprawa wygląda w leasingu finansowym, traktowanym jako dostawa towaru. Tutaj razem z wkładem własnym zapłacisz cały VAT z góry (razem z VATem od odsetek). Stawka VAT do zapłaty jest tu zgodna ze stawką VAT leasingowanego przedmiotu. Przykładowo przy leasingu aparatu mammograficznego (urządzenie medyczne z 8% VAT w cenie) leasingobiorca zapłaci aktualnie 8% VAT.

Podobnie, jak w leasingu operacyjnym, VAT podlega odliczeniu gdy leasingobiorca jest płatnikiem VAT.

Podstawowe różnice między leasingiem operacyjnym a finansowym – tabela

	Leasing operacyjny	Leasing finansowy
Własność przedmiotu	Leasingodawca	Leasingodawca
Ujęcie w bilansie	Po stronie leasingodawcy	Po stronie leasingobiorcy
Amortyzacja	Leasingodawca	Leasingobiorca
Czas trwania umowy	min. 40% okresu amortyzacji	Dowolny
Koszty uzyskania przychodu	Raty leasingowe w pełni	Odsetki i amortyzacja
VAT	Płatny od rat leasingowych	Całość VAT-u płatna z góry
Wykup	Opcjonalny, po cenie wykupu	Zwykle automatyczny
Zastosowanie	Samochody, sprzęt IT, maszyny	FV VAT marża
Elastyczność	Większa – możliwość zwrotu sprzętu	Mniejsza – formalnie „zakup”

Przykład leasingu operacyjnego – samochód dla firmy

Firma X decyduje się na leasing operacyjny samochodu o wartości 100 000 zł brutto. Dla uproszczenia założymy, że leasingobiorca nie jest płatnikiem VAT:

Czas trwania umowy: 36 miesięcy
Opłata wstępna: 20% (20 000 zł)
Raty miesięczne: 2 300 zł brutto
Wartość wykupu: 10% (10 000 zł)

Koszty w trakcie trwania leasingu:

Opłata wstępna: 20 000 zł
Raty (35* x 2 300 zł): 80 500 zł
Wykup: 10 000 zł
Łączny koszt leasingu: 110 500 zł brutto

*w leasingu samochodów z uwagi na czas trwania ubezpieczenia OC AC NNW zwykle stosujemy jedną ratę mniej, niż wynosi okres leasingu. Razem z opłatą wstępną daje to pełne 36 miesięcy trwania leasingu. Dla maszyn zwykle stosujemy liczbę rat zgodną z okresem trwania leasingu (36).

Przykład leasingu finansowego – maszyna produkcyjna

Firma Y bierze w leasing finansowy maszynę za 200 000 zł netto. Firma jest płatnikiem VAT:

Opłata wstępna: 20% (40 000 zł)
Raty miesięczne: 5 000 zł przez 36 miesięcy
VAT płatny z góry: 50 600 zł (23% od 200 000 zł: 46 000 + 23% od odsetek 20 000 zł: 4600)

Koszty:

Opłata wstępna: 40 000 zł
Raty: 180 000 zł (36 x 5000 zł). Formalnie kosztem podatkowym co miesiąc są odsetki z raty leasingu, dodatkowo amortyzacja maszyny.
VAT: 50 600 zł płatny z góry
Łączny koszt leasingu: 220 000 zł netto + VAT z góry

Jak leasing operacyjny i finansowy wpływają na podatki?

W leasingu operacyjnym całe raty oraz opłata wstępna są kosztami uzyskania przychodu. W leasingu finansowym można odliczyć odsetki oraz amortyzację środka trwałego – czyli amortyzujemy we własnej księgowości.

VAT w leasingu – jak to wygląda?

Leasing operacyjny – VAT rozkłada się na raty, co poprawia płynność firmy.
Leasing finansowy – VAT płatny z góry od całej wartości środka trwałego, co może obciążyć budżet, ale daje też jednorazowy wysokie odliczenie.

Kiedy stosujemy leasing operacyjny?

Leasing operacyjny jest domyślnym wyborem przedsiębiorców, gdy mówimy o leasingu. Zazwyczaj stosujemy go ze względów podatkowych. Każda opłata jest kosztem przedsiębiorcy. Jeśli zamierzasz kupić samochód lub maszynę i szukasz dużego kosztu możesz wpłacić wysoki wkład własny do leasingu, np. 40% i jednorazowo zaliczyć go w koszty firmy oraz odliczyć VAT.

Ponadto zaliczysz w koszty zakup całego przedmiotu 2 razy szybciej, niż przy zakupie za gotówkę, jeśli tarcza podatkowa jest twoim celem. Niektórzy traktują też leasing operacyjny jako formę taniego zakupu przedmiotu na raty i wybierają długi czas leasingu. Bliski, równy lub nawet dłuższy niż czas amortyzacji przedmiotu leasingu, np. 5-7 lat dla samochodu. Preferują przy tym niewielką wpłatę własną w przedziale 0-10%.

Leasing operacyjny daje też duże korzyści podatkowe przy zakupie samochodu premium. Przykładowo pozwala zaliczyć w koszty powyżej 150 000 zł.

Kiedy stosujemy leasing finansowy?

Leasing finansowy stosujemy najczęściej wtedy, gdy nieopłacalne jest zastosowanie leasingu operacyjnego, np.:

Przedmiot sprzedawany jest bez VAT, np. zakup auta na podstawie faktury VAT marża.
Przedmiot sprzedawany jest ze stawką VAT mniejszą, niż 23% (np. leasing sprzętu medycznego z VAT 8%).
Przedsiębiorca planuje jednorazowo odliczyć cały VAT od zakupu i/lub jednorazowo zamortyzować przedmiot leasingu. Może amortyzować jednorazowo do 50.000 EUR rocznie gdy firma jest małym podatnikiem a przedmiot leasingu nie jest samochodem osobowym lub motocyklem.
Gdy stawka amortyzacji przedmiotu leasingu jest niska, na przykład 10% dla nagłośnienia, 7% dla jachtów, 2,5% dla silosów zewnętrznych i ze względu na minimalny czas trwania umowy niemożliwe lub nieopłacalne jest zastosowanie leasingu operacyjnego. Przykładowo telewizor amortyzuje się 10% rocznie. Minimalny czas trwania umowy leasingu operacyjnego wynosi 4 lata i kończy się wykupem 25%. Po 4 latach wartość telewizora jest często mniejsza, niż wartość odkupu i leasingodawca niechętnie zgodzi się na wysoki wykup. A leasingobiorca nie musi przecież przepłacać za odsetki naliczane przez 4 lata, jeśli spokojnie może pozwolić sobie na spłatę leasingu w np. 1-2 lata.
Gdy chcesz umowę na krótki czas, np. 6-24 miesiące a w leasingu operacyjnym umowa musiałaby trwać znacznie dłużej.
Zdarza się, że firmy z przyznaną dotacją unijną mogą finansować projekt leasingiem, ale wyłącznie leasingiem finansowym. Najczęściej jednak wybierają w tej sytuacji finansowanie pożyczką leasingową.

Leasing operacyjny a finansowy – FAQ

Na czym polega leasing operacyjny?

W leasingu operacyjnym przedmiot leasingu nie trafia do bilansu leasingobiorcy. Użytkownik płaci raty za użytkowanie, ale to leasingodawca pozostaje właścicielem środka trwałego. Na końcu umowy jest opcjonalny wykup przedmiotu z leasingu po cenie zapisanej w umowie leasingu, za ułamek wartości rynkowej.

Czy przy leasingu finansowym jest wykup?

W leasingu finansowym nie ma wykupu. Po uruchomieniu leasingu leasingodawca refakturuje przedmiot na leasingobiorcę, a leasingobiorca przejmuje przedmiot na własność po spłaceniu wszystkich rat.

Co jest kosztem podatkowym w leasingu operacyjnym?

W leasingu operacyjnym odliczasz 23% VAT z opłat leasingowych. Kwota netto jest kosztem podatkowym. Ograniczania w odliczeniu VAT i zaliczeniu opłat leasingowych w koszty występują tylko przy samochodach osobowych i motocyklach.

Co jest kosztem podatkowym w leasingu finansowym?

W leasingu finansowym z góry wpłacasz i odliczasz cały VAT od przedmiotu leasingu oraz odsetek leasingowych. Kwotę netto amortyzujesz, a odsetki leasingowe co miesiąc zaliczasz w koszty.

Czy rata leasingowa jest kosztem w 100% w leasingu operacyjnym?

Tak. Ograniczenia występują tylko dla samochodów osobowych i motocykli - powyżej 150 tys. zł zalicza się raty w koszty w proporcji.

Czy samochód w leasingu operacyjnym jest środkiem trwałym przedsiębiorcy?

Nie, w leasingu operacyjnym samochód jest środkiem trwałym leasingodawcy. W leasingu finansowym - przedsiębiorcy.

Co jest lepsze leasing operacyjny czy finansowy?

W większości sytuacji korzystniejszy podatkowo jest leasing operacyjny. Leasing finansowy jest lepszy, gdy leasingujesz przedmiot o niskiej stawce amortyzacji (np. 7-10%), samochód kupowany na fakturę VAT marża lub zależy ci na jednorazowym odliczeniu całego VAT z przedmiotu leasingu i/lub jednorazowej amortyzacji do kwoty 50 tys. euro (nie dotyczy samochodów osobowych).

Czy leasing finansowy można spłacić wcześniej?

Tak, leasing finansowy można spłacić w dowolnym momencie trwania umowy.

Jaki jest minimalny czas trwania leasingu operacyjnego?

Umowa leasingu operacyjnego musi trwać co najmniej 40% czasu amortyzacji przedmiotu leasingu, dla samochodów min. 2 lata. Można spłacić leasing wcześniej (przed upływem 2 lat), ale w większości przypadków jest to nieopłacalne dla leasingobiorcy.